82 lata temu, oddział Szarych Szeregów pod dowództwem Tadeusza Zawadzkiego, ps. „Zośka”, próbował wysadzić most kolejowy pod Czarnocinem (pow. piotrkowski). Akcja dywersyjna zakończyła się uszkodzeniem przeprawy i śmiercią trzech członków oddziału. Dziś mostu już nie ma, ale pamięć została. Jej kolejnym dowodem będzie stworzenie w Czarnocinie interaktywnego muzeum poświęconego harcerzom-bohaterom. Będzie to jedna z większych inwestycji realizowanych przez gminę Czarnocin dzięki wsparciu dotacji unijnej.
Namiastka nowej przestrzeni już jest – to fragmenty oryginalnego mostu, zachowane podczas jego rozbiórki w 2011 roku (część konstrukcji trafiła do Skansenu Rzeki Pilicy w Tomaszowie Mazowieckim). Leżą na placu przy Gminnym Centrum Kultury Ekosfera, gdzie mieszczą się dziś m.in. gminna biblioteka i ośrodek kultury. Cały projekt, roboczo nazwany „Akcja Szarych Szeregów – baza oferty kulturalno-turystycznej gminy Czarnocin”, składa się z czterech części, a jedną z nich jest doposażenie sali widowiskowej w Ekosferze. Pojawią się składane trybuny, mobilna scena dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych, nowe oświetlenie i nagłośnienie oraz ekran i sprzęt niezbędny do projekcji filmów.
– Dzięki temu wyposażeniu będziemy mogli zorganizować tu festiwal filmów poświęconych partyzantom, a sprzęt będzie także służył mieszkańcom np. podczas projekcji kina plenerowego – mówi Angelika Lejko z Gminnego Centrum Kultury.
Najważniejszą częścią projektu będzie muzeum interaktywne przybliżające akcję Szarych Szeregów, które powstanie w budynku gospodarczym obok Ekosfery. Dla odwiedzających ma być ono wielkim zaskoczeniem – zrujnowane dziś mury z czerwonej cegły będą skrywać nowoczesne rozwiązania m.in. wystawy z wykorzystaniem technologii VR, transmisji online oraz multimedialną izbę pamięci. Będzie też miejsce do pracy twórczej.
– Na zasadzie kontrastów, chcemy, żeby obok muzeum stanął przeszklony budynek warsztatowni – dodaje Angelika Lejko.
Inne atrakcje
W sąsiedztwie muzeum powstaną również parking oraz strefa koncertowa. Dzisiejsza dzika łąka zamieni się w zielony teren do rekreacji i kultury: na powierzchni ok. 1500 m2 stanie scena plenerowa z muszlą koncertową, będą też ścieżka historyczna, a także altana wypoczynkowa.
Całość, która ma powstać do końca przyszłego roku, będzie miejscem organizacji imprez kulturalnych i integrujących mieszkańców gminy oraz upamiętniających wydarzenia sprzed 82 lat: rekonstrukcji historycznych i festiwali filmowych. Nowa przestrzeń będzie również punktem spotkań harcerzy – częścią całego projektu jest organizacja w Czarnocinie ogólnopolskiego zlotu harcerzy.
Czarnocin jest dla nich ważnym miejscem pamięci – co roku uczestniczą w obchodach rocznicy wysadzenia mostu, brali udział w rajdzie poświęconym Szarym Szeregom, a w latach 80. ubiegłego wieku przyjeżdżali tu członkowie organizacji z całej Polski min. z Łowicza, aby uczcić „Antka”, dowódcę akcji rozbicia więzienia NKWD właśnie w Łowiczu w 1945 roku. W latach 90. przy – jeszcze oryginalnym, przedwojennym moście – postawiono brzozowy krzyż i kamień pamięci. Od 2018 roku miejscowa szkoła podstawowa nosi imię Szarych Szeregów, a w 2021 roku w centrum miejscowości odsłonięto pamiątkowy mural poświęcony akcji przy moście.
Projekt „Akcja Szarych Szeregów – baza oferty kulturalno-turystycznej Gminy Czarnocin” będzie kosztował prawie 5 mln zł, z czego 4,2 mln to dotacja unijna przekazana przez samorząd województwa. Umowa już podpisano, teraz gmina szuka wykonawcy projektu technicznego oraz samych robót. Termin zakończenia to grudzień 2026.
Źródło: Urząd Marszałkowski
Autor: kw
Zdjęcia: Tamże
Dodaj komentarz